Το σπίτι του Τάση Καζάζη

Πέρα από την αδιαμφισβήτητη αισθητική του αξία αυτό το σπίτι έχει ιδιαίτερη θέση στην καρδιά των κατοίκων της πόλης μας. Είναι το σπίτι του δημάρχου Τάση Καζάζη ο οποίος διακρίθηκε για την προσφορά του στην πόλη την περίοδο της κατοχής (Β’ παγκόσμιος πόλεμος). Έχοντας σπουδάσει ιατρικη στη Γερμανία γνώριζε καλά τη γερμανική γλώσσα και λειτούργησε ως διερμηνέας κερδίζοντας τον σεβασμό και την εκτίμηση των ανώτερων στρατιωτικών και του στρατιωτικού διοικητή Οσσάν. Σε συνεργασία με τον μητροπολίτη Αντώνιο και τον νομάρχη Κουράση αποτέλεσαν μια τριανδρία που μεσολάβησαν αναρίθμητες φορές για να διασώσουν πολίτες και αντιστασιακούς.

19 Μαρτίου 1944 Σε αντίποινα για σαμποτάζ σε εργοστάσιο ρητίνης ζητούνται από το Φρούραρχο τρία ονόματα πολιτών. Ο νομάρχης Κούρασης χωρίς δεύτερη σκέψη και με τη σύμφωνη γνώμη παραδίδει τα εξής ονόματα: Νικολαος Κουράσης, Μητροπολίτης Αντώνιος, Τασης Καζαζης. Η απάντηση αυτή δημιούργησε αμηχανία και σύγχυση και τελικά, η διαταγή ανακλήθηκε!
Ένα μήνα περίπου αργότερα, στις 28 Απριλίου καλείται ο Καζάζης αυτή τη φορά, να δώσει ονόματα ως αντίποινα για το θάνατο αξιωματικού.Σε βιβλίο του διασώζει ο ίδιος τη συνάντηση του με τον διοικητή Οσσάν:

“Άρχισα καταφανώς να συγκινούμαι και με μια ένταση που δεν είχε προηγούμενο και με μια έκρηξη βαθιάς απελπισίας, πρόσθεσα με ραγισμένη από την αγωνία φωνή: Αν όμως μας επιφυλάσσει η μοίρα να γνωρίσουμε τον συνταγματάρχη Οσσάν και σαν στρατιώτη, τότε, προκειμένου να εκπληρώσει εις το “ακέραιον” το καθήκον του, οφείλει να κτυπήσει τον εχθρόν του πρώτα στο κεφάλι. Και το κεφάλι εδώ μέσα στην πόλη είναι ο δήμαρχος. Είμαι εγώ και η οικογένειά μου. Πρώτα ο πρώτος και κατόπιν οι άλλοι. Τίθεμαι λοιπόν ανεπιφύλακτα επικεφαλής των συμπολιτών έτοιμος να μοιρασθώ τη μοίρα τους. … Είναι και για μένα αυτό το αξίωμα της δικής μου ζωής να επιβάλλω εγώ ο ίδιος την ίδια ποινή στον εαυτό μου και στην οικογένειά μου. Είμαι και εγώ στρατιώτης, φρουρός της πόλεως και των συμπολιτών μου και μάλιστα ο πρώτος.
Με μιάς το βλέμμα του έπεσε στο κενό. Το αποτράβηξε από το δικό μου. Το απέφευγε. Εφαίνετο ανάστατος. Μυϊκές συσπάσεις αυλάκωναν νευρικά το πρόσωπό του, σαν να είχε κυριευθεί από έντονες αντιδράσεις και να δοκιμαζόταν από μια σκληρή πάλη που γινόταν μέσα του, από μια τιτανομαχία με τον εαυτό του: Του στρατιώτη προς τον άνθρωπο. Ναι! τον είδα συγκινημένον!”
Για άλλη μια φορά ο Τάσης Καζάζης είχε σώσει την πόλη το Πύργου!
Πριν την αναχώρηση των στρατευμάτων Κατοχής οι δύο άνδρες συναντήθηκαν, με τον συνταγματάρχη να αναγνωρίζει το έργο του Καζάζη.
“Ίσως να μην ιδωθούμε πλέον. Φεύγοντας, σας ευχαριστώ πολύ, γιατί με τη στάση σας με αποτρέψατε να κάνω κακό στον τόπο σας”.