Domus Tiberiana

De Domus Tiberiana, het karakteristieke bouwwerk met de grote bogen dat vanaf de Palatijn uitkijkt over het Forum Romanum en de Via Sacra, werd meer dan een halve eeuw geleden gesloten voor publiek wegens instortingsgevaar.

In het najaar van 2023 kwamen de restauratiewerkzaamheden tot een einde en opende de Domus Tiberiana de deuren voor het publiek

De Domus Tiberiana was het eerste echte keizerlijke paleis van Rome, dat aanvankelijk door keizer Tiberius (vandaar de naam) werd gebouwd op de noordwestelijke helling van de Palatijn.

Tiberius (14-37 na Christus) was de tweede keizer van Rome en de opvolger van Augustus, de grote stichter van de dynastie die eigenhandig de republiek omver had geworpen en de alleenheerschappij in Rome had gevestigd..

--------------------

Welkom bij de Domus Tiberiana, het paleis van keizer Tiberius op de Palatijn in Rome!

Tijdens deze tour begeef je je in de voetsporen van een van de machtigste keizers van Rome, terwijl je de overblijfselen van zijn luxueuze paleis verkent.

Een paleis met een rijke geschiedenis:

• Gebouwd door Tiberius: De Domus Tiberiana werd gebouwd door keizer Tiberius in de 1e eeuw na Christus.
• Uitbreiding van het Palatijnse complex: Het paleis was een uitbreiding van het al bestaande complex van keizerlijke paleizen op de Palatijn.
• Bewoond door keizers: De Domus Tiberiana werd bewoond door keizers totdat het in de 4e eeuw na Christus werd verwoest door een brand.

Een schatkamer van architectuur en kunst:

• Grote complex: Het paleis was een enorm complex met verschillende gebouwen, tuinen en terrassen.
• Luxe materialen: De Domus Tiberiana was gebouwd met luxueuze materialen zoals marmer, mozaïeken en fresco's.
• Overblijfselen: Bewonder de overblijfselen van de Domus Tiberiana, waaronder de cryptoporticus, de tuinen en de nymphaeum.

Een unieke blik in het leven van de keizer:

• Privévertrekken: Bezoek de overblijfselen van de privévertrekken van Tiberius, waaronder zijn slaapkamer, badkamer en studeerkamer.
• Ontdek de keizerlijke smaak: Bewonder de kunstwerken en decoraties die de keizerlijke smaak weerspiegelen.
• Ervaar de grandeur van het Romeinse Rijk: De Domus Tiberiana is een unieke plek om de grandeur van het Romeinse Rijk te ervaren.

Extra informatie:

• Adres: Via di San Gregorio, 30, 00186 Roma RM, Italië
• Openingstijden: Maandag t/m zaterdag van 8:30 tot 19:30 uur, zondag van 9:00 tot 12:30 uur.
• Toegangsprijs: €16 (Colosseum, Forum Romanum en Palatijn)
• Tips:
  • Bezoek de Domus Tiberiana in de ochtend of late middag om de drukte te vermijden.
  • Draag comfortabele schoenen, want er is veel te wandelen.
  • Neem water mee, vooral in de zomer.
  • Neem een gids mee of download een audiogids om meer te weten te komen over de geschiedenis, de architectuur en de kunst van de Domus Tiberiana.

Bonus anekdotes:

• De Domus Tiberiana was het eerste paleis op de Palatijn dat speciaal voor een keizer werd gebouwd.
• De naam "Domus Tiberiana" betekent "Huis van Tiberius".

Augustus was nog terughoudend geweest en woonde in een min of meer bescheiden huis (dat je ook nog kunt bezoeken), maar zijn opvolgers Tiberius, Caligula, Claudius en Nero hielden daarna steeds uitgebreider hof en lieten een waardig paleis bouwen

De nieuwe bezoekersroute van de Domus Tiberiana loopt over de Clivus Victoriae – een weg die in de oudheid overdekt was – langs de indrukwekkende bogen van het zogenaamde dienstendistrict, ingebed in de façade, en is verdeeld over verschillende expositieruimtes.

Die bogen, van waaronder je steeds weer een prachtig uitzicht op het Forum opvangt, fungeren nu als monumentale ramen, maar het zijn tegelijk funderingen. Als reusachtige poten dragen ze de langzame uitbreiding van het paleis onder de ene na de andere keizer.

Langs de andere kant van de Clivus Victoriae, niet aan de Forum- maar aan de Palatijnse zijde, zijn daarnaast twee multimediale zalen ingericht, met onder andere een holografische reconstructie van het paleis.

De eerste zaal toont vondsten uit een stortplaats uit de vijfde eeuw na Christus. Daar zijn een aantal bijzondere objecten aangetroffen die wijzen op de consumptie van etenswaren uit het hele Middellandse Zeegebied, evenals een heleboel dierlijke resten (vooral van paarden).

Tussen de eerste en tweede expositieruimte stuit je op een samengesteld beeld: een torso en een hoofd van een fabelachtig wezen. De torso is afkomstig uit de opslagplaats van het Parco Archeologico del Colosseo, het hoofd is een door de carabinieri in beslag genomen en teruggevorderd kunstwerk (de carabinieri hebben een speciale afdeling die zich bezighoudt met geroofde kunst, de Reparto Operativo Tutela Patrimonio Culturale).

In herenigde vorm stelt het een beeld voor van de bosgod Pan, herkenbaar aan zijn harige benen. Het dateert uit de vroege keizertijd en heeft waarschijnlijk een tuinpaviljoen gesierd. Nimfen, satyrs, faunen en Pan (door de Romeinen Silvanus genoemd) waren favoriete onderwerpen in de beeldhouwkunst die de lusthofachtige tuinen sierde.
Het keizerlijke paleis bleef in gebruik tot in de zevende eeuw, toen het de pauselijke residentie werd van Johannes VII. Na eeuwen van verwaarlozing liet Alessandro Farnese vervolgens in de zestiende eeuw een weelderige lusthof, de Horti Farnesiani of Horti Palatini Farnesorum op de panoramische terrassen van de Domus Tiberiana aanleggen.

De opgravingen die de familie Farnese liet uitvoeren, waren er vooral op gericht om antieke kunstschatten te vinden die aan de eigen verzameling konden worden toegevoegd.

Toen het landgoed later van de familie Farnese overging op de familie Bourbon ging men iets systematischer te werk met het archeologisch onderzoek, maar ook zij wisten vooral de eigen collectie te verrijken met de vondsten die gedaan werden.

In 1861 werd de grond verkocht aan de Franse keizer Napoleon III die er, gedurende ongeveer tien jaar, voor het eerst degelijk en systematisch liet opgraven. In deze fase is het grootste deel van het paleis dat vandaag nog zichtbaar is, aan het licht gekomen, evenals delen van de Domus Flavia, de Clivus Palatinus, de Cryptoporticus van Nero, het Huis van Livia en de Clivus Victoriae.