Sant Agnese in agone

Kerk gebouwd door Borronimi voor de heilige Agnes

• De Heilige Agnes uit Rome – wier feestdag op 21 januari valt – was een vroegchristelijke martelares. Ze werd aan het einde van de derde eeuw geboren in het heidense Rome, waar het christendom nog verboden was.

• Agnese – zoals ze in het Italiaans heet – leefde tijdens het bewind van keizer Diocletianus, de laatste keizer die de christenen massaal vervolgde en ter dood veroordeelde.

• Aangezien Agnese een beeldschoon meisje uit een welgestelde familie was, stonden de Romeinse jongemannen voor haar in de rij. Maar Agnes wilde hen niet: ‘Jezus is mijn echtgenoot,’ zo verklaarde ze.

• Ze werd veroordeeld en naakt door de straten van Rome gesleept, naar een bordeel. Maar Agnese bad. Haar haren groeiden en bedekten haar lijf en iedere man die haar probeerde te verkrachten, werd op slag blind.

• Agnese werd ter dood veroordeeld en naar het stadion van Domitianus gebracht, waar christenvervolging regelmatig op het programma stond. Ze werd op de brandstapel gezet, maar de vlammen deden haar niets, waarop een wanhopige Romeinse legerofficier haar onthoofdde.

• Agnese werd aan het einde van de vierde eeuw heilig verklaard. Op de plek waar ze gestorven was, werd een kleine kapel opgericht die in de middeleeuwen werd vervangen door een grotere kerk. paus Innocentius X gaf opdracht voor een nieuwe barok kerk.

• De paus gaf de architect Girolamo Rainaldi de opdracht om de kerk te bouwen, maar kort daarna kwamen de werken onder leiding van Francesco Borronimi, de grootste rivaal van Bernini. Borromini, die tijdens het pausdom van Innocenzo X eindelijk de status van invloedrijke architect had bereikt en de roem van Bernini gedeeltelijk overschaduwde, bracht enkele belangrijke wijzigingen aan in het oorspronkelijke project, waaronder de twee klokkentorens en de eigenaardige vorm van de gevel. Toen het gebouw nog in aanbouw was, stierf de paus.

• Zijn opvolger, Alessandro VII, trok enkele van de keuzes van Borromini in twijfel. De architect, die een zeer onrustige en onzekere man was, kon zo'n onderzoek naar zijn ontwerp niet verdragen en verliet het project. Carlo Rainaldi, de zoon van Girolamo, nam het project over en voltooide het uiteindelijk. Tegen die tijd was Bernini opnieuw de favoriete architect van de pauselijke staat geworden. Borromini zag hoe sommige van zijn ontworpen gebouwen in Rome werden aangepast. Na deze en andere professionele waanideeën raakte Borromini in een diepe depressie. Hij verbrande al zijn originele tekeningen, omdat hij bang was dat iemand zijn oorspronkelijke ideeën zou stelen, daarna pleegde hij zelfmoord. De twee vooraanstaande kunstenaars waren hun hele leven rivalen.

• Geheel volgens de normen van de contrareformatie moest de kerk overdadig, overdonderend en overrompelend zijn – zonder ruimte voor twijfel. Vanaf zijn grafmonument kijkt de ‘krankzinnige’ Innocentius woest uit over de kerk.

• Martelaren worden in de christelijke iconografie traditioneel afgebeeld op de manier waarop ze gedood zijn, zodat de (meestal) ongeletterde gemeenschap hen meteen zou herkennen.

• In de kapellen in de Sant’Agnese worden de heiligen afgebeeld in theatrale reliëfs. In de rechterkapel zie je de beeltenis van Agnese die, herkenbaar aan haar lange haren, ongedeerd in de vlammen staat, met haar ogen naar de hemel geslagen.

• Boven haar zweven twee putti, met de kroon en de palmtak, tekenen van het martelaarschap dat ze zou ontvangen, al in hun handen. De tekst boven de engelen luidt: IN MEDIO IGNIS NON SVM AESTVATA. Vrij vertaald: midden in het vuur, verbrand ik niet.

• Emerenziana was de pleegzus van Agnes en werd gestenigd toen ze bij het graf van Agnes aan het bidden was. Op het reliëf zie je haar voor het graf van haar zus, die haar uit de hemel tegemoet komt. Agnes brengt Emerenziana de kroon van het martelaarschap.

• Hoe Agnese in die hemel terecht kwam, zie je in de koepel van de kerk, waar ze te midden van een kolkende reeks engelen, heiligen en martelaren, door Maria, gekleed in rood en blauw, verwelkomd wordt.

• Linksachter in de kerk bevindt zich het allerheiligste van deze kerk: Agnes’ schedel, in een zilveren reliekschrijn ( chimpansee-schedel) De meeste bezoekers die de kerk binnenkomen, gaan direct naar de linkerkant van het gebouw, naast het altaar, waar een trap (ontworpen door Borromini) naar beneden leidt naar de crypte van sint Agnes. Aangenomen wordt dat de plaats van de crypte precies op de plek ligt waar het meisje werd vermoord. Hier, ingesloten in een reliekschrijn, bevindt zich de schedel van Agnes, één van de meest gekoesterde relikwieën uit de geschiedenis van het vroege christendom. De crypte van sint Agnes is het enige dat overblijft van de oude kerk van Sant'Agnese in Agone en werd oorspronkelijk gebouwd om enkele van de kamers om te bouwen die deel uitmaakten van het circus van keizer Domitianus.

• Omdat het christendom illegaal was, markeerden de christenen hun graven met een soort geheimtaal. Deze symbolen zouden later de basis van de christelijke beeldtaal worden: ankertjes voor redding, druiventrossen, vissen, vogeltjes en lammetjes die op de feestdag van de heilige Agnes nog altijd, meestal door de paus zelf, gezegend worden in deze kerk.

• OPEN WEEKDAYS (except Monday) :

• 9:00 a.m. to 7:00 p.m. (closed from 1:00 to 3:00 p.m.µ

• -------------------------------------------------

• Deze 17e-eeuwse kerk, gelegen aan het iconische Piazza Navona, is een meesterwerk van de barokke stijl en herbergt zowel artistieke schatten als fascinerende verhalen.

  Een barokke schoonheid:

• Bernini's meesterlijke ontwerp: Bewonder de indrukwekkende façade ontworpen door de barokke architect Francesco Borromini, een rivaal van Bernini. De dramatische curve, de hoge pilaren en de gebeeldhouwde engelen creëren een gevoel van dynamiek en theatraliteit.
• Engelen in overvloed: Kijk omhoog en bewonder de vele engelenbeelden die de kerk versieren, zowel binnen als buiten. Deze engelen symboliseren zuiverheid en goddelijke bescherming.
• Een schatkamer van kunst: Ontdek schilderijen van Guercino, Domenichino en andere barokke meesters. Bewonder de sculpturen van Alessandro Algardi en andere talentvolle kunstenaars.

• Een verhaal van marteldom en heiligheid:

• Geïnspireerd door een heilige: De kerk is gewijd aan de heilige Agnes, een jonge Romeinse vrouw die in de 3e eeuw na Christus gemarteld werd vanwege haar christelijk geloof.
• Martelaarschap verheerlijkt: De kunstwerken in de kerk vertellen het verhaal van Agnes' leven en marteldom, met een nadruk op haar moed en standvastigheid.
• Een heiligdom voor pelgrims: Sant'Agnese in Agone was een belangrijke stopplaats voor pelgrims die Rome bezochten om de christelijke martelaren te vereren.

• Een oase van rust in de drukke stad:

• Vlucht de drukte: Zoek toevlucht in de serene atmosfeer van de kerk, weg van de drukte van het Piazza Navona.
• Reflectie en gebed: Neem een moment om stil te staan bij het verhaal van Agnes en na te denken over de betekenis van geloof en overtuiging.

• Extra informatie:

• Adres: Piazza Navona, 6, 00186 Roma RM, Italië
• Openingstijden: Dagelijks van 9:00 tot 19:00 uur
• Toegang: Gratis, donaties welkom
• Website: https://www.santagneseinagone.org/en/

• Tips:

• Bezoek de kerk in de ochtend of late middag om de drukte te vermijden.
• Neem een gids mee of download een audiogids om meer te weten te komen over de kunstwerken, de geschiedenis van de kerk en het verhaal van de heilige Agnes.
• Woon een concert bij om de magie van de barokke architectuur en muziek te ervaren.

• Bonus anekdotes:

• De bouw van de kerk was een onderdeel van een grootstedelijk project van paus Innocentius X om het Piazza Navona nieuw leven in te blazen.
• De rivaliteit tussen Borromini en Bernini is tot op de dag van vandaag onderwerp van discussie en fascinatie.
• Legenden vertellen dat Agnes' haar wonderbaarlijk groeide tijdens haar gevangenschap om haar naaktheid te bedekken.
• Geniet van klassieke muziek: De kerk is bekend om zijn concerten met geestelijke muziek, die de schoonheid van de ruimte nog verder versterken.